روشهای شگفت انگیز یادگیری بهتر درس و تقویت ذهن
روشهای شگفت انگیز برای افزایش قدرت یادگیری و تقویت ذهن و حافظه
نکته 1: آیا تا به حال فکر کرده اید که چه زمان از روز بهترین زمان برای یادگیری و درس خواندن است؟ خیلی ها می گویند اول صبح بهترین زمان است و بعضی دیگر عقیده دارند شب ها قبل از خواب بهترین ساعت است.
از تجربه خودم می توانم بگویم که اگر لازم است چیزی را حفظ کنیم باید شب قبل از خواب اینکار را بکنیم. چون در آن حالت مغزمان بعد از یاد گرفتن یک چیز جدید استراحت می کند و به خاطر آوردن آنها راحت تر خواهد بود.
اما اگر می خواهیم مسائل ریاضی حل کنیم یا یاد بگیریم بهتر است اینکار را اول صبح بکنیم چون در آن ساعت مغزمان به خاطر خواب شب قبل کاملاً سرزنده است و ایده هایی نو پیش رویمان قرار می دهد. اما دقت کنیم که حتماً باید خواب خوبی داشته باشیم تا صبح سرزنده بیدار شویم.
نکته 2: قبل از درس خواندن به هیچ وجه غذای سنگین نخوریم. اینکار باعث می شود احساس خواب آلودگی به ما دست دهد چون بعد از غذا خوردن خون بیشتر در نواحی شکم گردش پیدا می کند تا مغزمان.
نکته 3: خواندن در حالت ایستاده باعث می شود بتوانیم سریعتر بخوانیم. می توانیم از این تکنیک در زمان هایی که کمبود وقت داریم استفاده کنیم.
نکته 4: بعد از خواندن یا یاد گرفتن چیزی که نیاز به فعالیت فیزیکی هم داشته است حتماً استراحت کنیم و بخوابیم و کار دیگری نکنیم.
نکته 5: در صورت امکان سعی کنیم مطالب را بلند بلند بخوانیم. بلند خواندن مطالب سرعت ما را پایین می آورد و این مسئله باعث می شود که بخش های بیشتری از مغزمان درگیر شود. با بلند خواندن ما صدای خودمان را می شنویم و بخشی از مغزمان که کار شنیدن را برعهده دارد نیز فعال می شود و آنچه میخوانیم را ضبط میکند.
نکته 6: استفاده از رسانه ها هم باعث می شود استفاده بیشتری از مغزمان بکشیم. می توانیم از ضبط صوت استفاده کنیم یا از ویدئوهایی درمورد موضوع مورد نظرمان استفاده کنیم. همچنین دانش آموزان می توانند از بازی های کامپیوتری درمورد درس مورد نظرشان استفاده کنند.
نکته 7: درصورت امکان می توانیم آموزشهای مربوط به سخنرانی در عموم را یاد بگیریم. اینکار باعث می شود در جمع یا گروهمان برای حرف زدن احساس خجالت نکنیم.
نکته 8: برای استراحت هم وقت بگذاریم. هیچوقت ساعت های طولانی پشت سر هم درس نخوانیم. حداقل هر یک ساعت یکبار 10 تا 15 دقیقه به خودمان استراحت بدهیم. وقتی موضوع خسته مان کرد کمی استراحت کنیم و دوباره از نو شروع کنیم. وقتی بعد از استراحت دوباره به سراغ آن موضوع می روید بینش جدیدی برای یادگرفتن آن پیدا خواهیم کرد.
نکته 9: به طور منظم یک ورزش خاص را انجام دهیم. اگر وقت نداریم حتی 20 دقیقه ورزش سبک هم کافی است. به این دلیل به آن نیاز داریم که همانطور که می دانیم از قدیم گفته اند عقل سالم در بدن سالم است. می توانیم حتی در یک کلاس رقص ثبت نام کنیم. رقص نه تنها ورزش است بلکه بسیار مفرح بوده و برایمان لذت بخش خواهد بود.
خودمان را آنطور که هستیم بپذیریم و دوست داشته باشیم. اگر خودمان را قبول نداشته باشیم نخواهیم توانست کار خوبی انجام دهیم. البته منظورم این نیست که درمقابل خصوصیات و ویژگی های منفی خودمان کور باشیم. باید از نقاط منفی خود آگاه شوی و برای از بین بردن آنها تلاش کنیم. همه ما انسان هستیم و خصوصیات مثبت و منفی در همه ما در کنار هم وجود دارد.
نکته 10: درسی را که قرار است آن روز به ما آموزش دهند از قبل بخوانیم حتی اگر متوجه چیزی در آن نشویم. با اینکار خواهیم توانست سوالات بهتری سر کلاس بپرسیم و مطلب را بهتر هضم کنیم. و باور کنیم با اینکار از همه در کلاس جلو می افتیم.
نکته 11: اگر لازم است درمورد موضوعی مرتبط با درس سر کلاس صحبت کنیم، اول مطالبمان را آماده کنیم و بعد آنرا جلو آینه تمرین کنیم. اینکار باعث می شود آمادگی بیشتری پیدا کنیم.
نکته 12: اگر قرار است گروهی درسی را بخوانیم اول مطمئن شویم که گروهمان بیشتر از 3 نفر نباشد. البته بهتر است که درس خواندنمان به تنهایی و در اتاقی با تهویه و نور مناسب انجام شود.
نکته 13: وقتی خسته ایم درس نخوانیم. وقتی خسته ایم مغزمان خوب کار نمی کند و در فهم مطالب به مشکل خواهیم خورد و باعث می شود فکر کنیم درس مورد نظر دشوار است. زمانمان را برنامه ریزی کنیم.
نکته 14: اگر برای درس خواندن یا انجام پروژه های خود از کامپیوتر استفاده می کنیم در وضع نشستن خود دقت کنیم. اطلاعات خود را به طور منظم ذخیره کنیم تا با قطع برق یا اتفاقات دیگر به مشکل نخوریم.
نکته 15: وقتی می خوانیم یا می نویسیم، نور را طوری تنظیم کنیم که به شانه چپ ما بتابد. اینکار باعث می شود موقع نوشتن سایه دستمان اذیتمان نکند. (البته اگر راست-دست هستید برای چپ دست ها دقیقاً متضاد این صحیح است.)
نکته 16: از خواندن در ماشین یا وسیله در حال حرکت خودداری کنیم. در این حالت تمرکز برای چشم های ما دشوار خواهد شد و خیلی زود خسته می شوند. اگر واقعاً می خواهیم از زمانمان استفاده کنیم می توانیم از قبل درسمان را ضبط کرده و در ماشین گوش دهیم.
نکته 17: برای استاد شدن در یک سبک نوشتار، روزی 10 دقیقه یک اثر از یک نویسنده مدرن را در دفترمان کپی کنیم. اگر فقط آن اثر را بخوانیم، سبک نوشتارمان ارتقاء نمی یابد. باید حتماً آنرا در دفترمان کپی کنیم تا سبک نوشتار خودمان هم خوب شود.
نکته 18: بطور مداوم دوره کنیم. وقتی چیزی می خواهیم یاد بگیریم، ارتباطات عصبی جدید ایجاد می شود. اما این ارتباطات یا راه ها دائمی نیستند. دوره کردن باعث می شود این راه های ارتباطی قوی بماند و مطلب سالها در ذهنمان ماندگار شود.
نکته 19: یک دفترچه داشته باشیم و نکات مهم را در آن یادداشت کنیم. تحقیقات نشان می دهد که اینکار باعث می شود مطلب بیشتری یاد بگیریم حتی اگر دیگر آن دفترچه را مرور نکنیم.
نکته 20: ساخت لغت را تمرین کنیم. داشتن دایره لغت خوب سرعت خواندن ما را بالا می برد. لغت نامه های مختلف کنار دستمان داشته باشیم تا در صورت لزوم از آنها استفاده کنیم. با خواندن گاه و بیگاه لغت نامه دانش و دایره لغتمان به مرور توسعه می یابد.
نکته 21: یادمان باشد که فقط توجه دقیق به موضوع کافی نیست. حتماً باید بتوانی بین پایه کنونی دانشمان و تجربیاتمان ارتباط برقرار کنیم.
نکته 22: قبل از خواندن یک کتاب، نگاهی به فهرست آن بی اندازیم. بااین روش یک ایده کلی از موضوع کتاب پیدا می کنیم و درکمان از مطالب بهتر می شود.
نکته 23: موقع امتحانات دقت کنیم که بین خطوطتمان حتماً فاصله کافی باشد. همین مسئله ساده پاسخ های ما را قابل خواندن می کند. و هرچه نوشته ها قابل خواندن تر باشد نمره بهتری خواهیم گرفت.
نکته 24: روشی را برای شماره گذاری جزوات و دفترها انتخاب کنیم که مدیریت آنها را آسانتر کند. برای نگهداری جزوه هایمان یک سیستم سازمان یافته داشته باشیم.
نکته 25: حافظه را می توان به دو بخش تقسیم کرد. حافظه کوتاه مدت و بلند مدت. اینجا برایمان توضیح می دهم که این چطور بر یادگیری ما تأثیر می گذارد.
وقتی اول چیزی یاد می گیریم در حافظه کوتاه مدت ما ذخیره می شود و اگر در مدت کوتاهی (15 تا 20 روز) دوباره آنرا مرور نکنیم از حافظه مان خارج می شود. اگر سعی کنیم بعد از آن مدت آنرا مرور کنیم همه چیز برایمان دوباره جدید خواهد شد اما اگر بین 15 تا 20 روز آنرا دوره کنیم به حافظه بلند مدت ما سپرده خواهد شد و وقتی وارد آنجا شد دیگر هیچوقت بیرون نمی رود.
نکته 26: اگر می خواهیم مطالعاتمان نتیجه خوبی در بر داشته باشد، سعی کنیم اولین تأثیر را خوب بر جای بگذاریم. توضیح می دهم که منظور چیست. اگر تأثیر نادرست بگذاریم دیگر هیچ مقدار دوره کردن و مرور کردن به ما کمک نخواهد کرد و فقط باعث قوی تر شدن آن مفهوم اشتباه می شود.
برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی باید همیشه با استادان و معلمانمان در تماس باشیم. و اگر موضوع مورد مطالعه مان قابلیت این را داشت که اصول و قواعدی که یاد گرفته ایم را عملی کنیم، حتماً به هر وسیله ای اینکار را بکنیم (مثلاً اگر فیزیک می خوانیم می توانیم مسئله حل کنیم، اگر برنامه نویسی کامپیوتر می خوانیم می توانیم برنامه بنویسیم).
نکته 27: اگر موادی را می خوانیم که لازم است به مدت طولانی به خاطر بسپاریم، بعد از خواندن همه آنچه که خوانده ایم را بنویسیم. نوشتن باعث می شود دوباره به موضوع فکر کنیم. اگر نمی توانیم با کتاب بسته بنویسیم اشکالی ندارد کتاب را روبه رویمان گذاشته و رونویسی کنیم.
نکته 28: اینکه تمرینات دوره خود را چطور برنامه ریزی کنیم هم اهمیت زیادی دارد. اولین مرتبه دوره را باید بین 3 هفته بعد از خواندن قرار دهیم و دومین مرتبه را بعد از 3 ماه انجام دهیم.
نکته 29: از جنبه های عملی قضیه دور نشویم. اگر موضوعمان به گونه ای است که امکان تمرینات عملی را پیش رویمان قرار می دهد به هر وسیله ای تمرینات عملی را انجام دهیم. اگر تاریخ می خوانیم به مکان های تاریخی مهم برویم.
نکته 30: اگر فیزیک یا شیمی می خوانیم به جای اینکه فقط کار آزمایشگاهی کنیم، مسائل عددی زیادی را حل کنیم. اگر برق الکترونیک می خوانیم، در کنار پروژه های آزمایشگاهی، مسائل چرخشی زیادی را روی کاغذ حل کنیم. حل کردن مشکلات عملی روی کاغذ بسیار مفید است.
نکته 31: در به خاطر آوردن چیزی مشکل داریم؟ تنفس عمیق خیلی کمکمان میکند. اینجا توضیح می دهیم که چرا و چگونه میسر است.
تنفس عمیق به ما کمک می کند اکسیژن بیشتری برای مغز و بافت های بدنمان فراهم کنیم. تنفس عمیق کل بدنمان را آرام و ریلکس می کند.
اینکار خیلی ساده است و نتایج خیلی خوبی برایمان در بر دارد. تمام کاری که باید بکنیم این است که 20 نفس عمیق و آرام بکشیم تا جادوی آنرا حس کنیم. هرموقع احساس خستگی کردیم می توانیم از این تکنیک استفاده کنیم. هرموقع دیدیم نمی توانیم چیزی را به خاطر بیاوریم هم از این تکنیک استفاده کنیم.
بعنوان مثال، وقتی برای جمعی حرف می زنیم ممکن است بعضی از حرف هایمان را فرامش کنیم. استفاده از این تکنیک در چنین موقعیتی به کمکمان می آید.
خیلی افراد از این تکنیک قبل از امتحانات سخت استفاده می کنند. بد نیست شما هم امتحانش کنید.
نکته 32: در این نکته استراتژی فوق العاده ای را به شما آموزش می دهیم که از آن می توانید زمان هایی که درک و فهمیدن مطلبی برایتان دشوار است استفاده کنید.
اول مطلب را باز کرده و بخوانیم. سعی نکنیم چیزی را بفهمیم. بعد از یکبار خواندن دوباره آنرا بخوانیم.
من وقتی این تکنیک کوچک را از یکی از استادانم یاد گرفتم همان روز آنرا امتحان کردم و دیدم که واقعاً مؤثر است. اگر 2 تا 3 پارارگراف را با هم بخوانیم بهتر نتیجه میدهد. اول بدون اینکه روی جزئیات مطلب متمرکز شویم دو یا سه پاراگراف را بخوانیم. هرچه کمتر تمرکز کنیم بهتر است. سپس دوباره پاراگراف ها را بخوانیم و اینبار با تمرکز و دقت زیاد. با این روش دیگر فهمیدن مطلب برایمان دشوار نخواهد بود.
برای آزمایش کردن این تکنیک چرا همین حالا امتحانش نمی کنیم؟
نکته 33: تندخوانی یاد بگیریم. با این روش می توانیم در زمان کمتری میزان بیشتری مطلب بخوانیم، و در عین حال قدرت درک مطلب ما نیز افزایش می یابد. دلیل آن این است که با تندخوانی ما به طور اتوماتیک دیگر ذهنمان منحرف نمی شود. تندخوانی حافظه ما را تقویت می کند.
نکته 34: اگر از من بپرسید فقط یک راز را در این مقاله با شما در میان بگذارم، این جمله است: “وقتی فکر کنیم یک کار بخصوص ساده است، برایمان ساده خواهد شد”. این جمله را هرچقدر می توانید تکرار کنید چون وقتی ملکه ذهنتان شود زندگیتان را تغییر می دهد. از همین لحظه سعی کنید در زندگی این جمله را به کار ببندید.
نکته 35: موقع درس خواندن یا کار کردن روی یک تکلیف سعی کنیم طرز فکری شاد داشته باشیم. وقتی شادتر هستیم، باهوش تر و کارآمدتر می شویم.
نکته 36: یاد گرفتن ایجاد طرز فکر مثبت و شاد به ما کمک می کند بتوانیم چیزهای تازه یاد بگیریم. در این نکته تکنیک هایی برای ایجاد این نوع طرز فکر را برایمان عنوان می کنیم.
به زمانی در گذشته مان فکر کنیم که واقعاً شاد و خوشحال بودیم. هر چیزی می تواند باشد، جشن تولد سال گذشته مان یا آخرین باری که به گردش تقریحی رفتیم. آن لحظات شاد را در ذهنمان مجسم کنیم و خیلی زود سرشار از شادی و خوشبختی می شویم.
هدفمان این است که آن لحظات مثبت را دوباره به ذهنمان برگردانیم و شاد شویم. بعد از اینکه چند هفته اینکار را تمرین کردیم دیگر نیازی به ادامه آن نیست. دیگر اتوماتیک وار هر زمان که خواستیم می توانیم ذهنی مثبت و شاد پیدا کنیم.
وقتی به این درجه رسیدیم، از این ذهن شاد قبل از شروع جلسه درسمان استفاده کنیم. امتحان کنیم و نتایج بسیار عالی به دست خواهیم آورد.
نکته 37: یک جلسه کوتاه تجسم سازی قبل از شروع درس خیلی می تواند کمکمان کند. در این نکته توضیح می دهیم که تجسم سازی ذهنی چیست و چطور می توانیم از آن به نفعمان استفاده کنیم. ما می توانیم از تجسم خلاق برای به دست آوردن هر آنچه که می خواهیم از جمله نمره های بهتر در مدرسه یا دانشگاه، قدرت یادگیری فوق العاده برای یاد گرفتن چیزهای جدید در کارمان یا هر چیز دیگری که دلمان بخواهد استفاده کنیم.
تجسم سازی تکنیکی است که این روزها قهرمان های ورزشی، مدیران حرفه ای و پزشکان استفاده می کنند. این تکنیک کمک می کند که بتوانیم از قدرت کامل ذهنمان استفاده کنیم.
هیچکس نمی داند این تکنیک واقعاً چطور عمل میکند اما واقعیت این است که اگر از آن استفاده کنیم حتماً نتیجه می گیریم.
قبل از اینکه جلوتر برویم از شما می خواهم که ذهنتان را باز کنید و همه بی اعتقادی ها را بیرون بریزید. اینکه تجسم فکری چطور عمل می کند یک راز است اما انجام آن و نتیجه گرفتن از آن حتی برای یک کودک 4 ساله خیلی ساده است. این پروسه را می توان فقط در دو کلمه خلاصه کرد. ریلکس کنید و تصویرسازی کنید. همین.
با ریلکس کردن منظور این است که برای تجسم باید بدنمان و ذهنمان را ریلکس کنیم و با تصویر سازی منظور این است که باید تصویر آینده را آنطوری در چشم ذهنمان مجسم کنیم که دوست داریم.
بعنوان مثال، اگر می خواهیم وزنمان را پایین بیاوریم، می توانیم در چشم ذهنمان خودمان را با وزن نرمال مجسم کنیم. می توانیم تجسم کنیم که در فعالیت های مختلف ورزشی شرکت می کنیم.
اگر می خواهیم قدرت یادگیری خود را بالا ببریم، می توانیم تجسم کنیم که در کلاس درس یا در کارمان خیلی خوب عمل می کنیم. می توانیم تجسم کنیم که همرده هایمان ما را تحسین می کنند و دیگران برای مشورت پیش ما می آیند.
فکر کنم متوجه منظور شدید.
در تجسم فکری، توجه به چند نکته مهم است.
اول اینکه تجسم فکری زمان مناسب می طلبد. اگر قبل از خواب که در رختخواب خود دراز کشیده ایم اینکار را انجام دهیم نتیجه بیشتری می گیریم.
دوم اینکه شک و تردیدها را باید کنار بگذاریم. این تمرین را هر شب قبل از خواب انجام دهیم و خیلی زود متوجه تغییر خواهیم شد.
سوم اینکه به این فکر نکنیم که این چطور عمل می کند چون هیچکس نمی داند.
اگر دوست داریم در این زمینه بیشتر بدانیم کتاب های زیادی در این رابطه وجود دارد که می توانیم به آنها مراجعه کنیم.
نکته 38: از موضوعات سخت فرار نکنیم. اگر پیش زمینه ها را مطالعه نکرده باشیم بعضی سرفصل ها ممکن است به نظرمان دشوار بیاید. اگر پیش زمینه ها را خوب بخوانیم بخش های سخت خود به خود آسان می شود. اگر نمی توانیم پیش زمینه ها را خودمان پیدا کنیم از متخصص آن کمک بگیریم.
نکته 39: هیچوقت هیچ درس یا فصلی را رد نکنیم. رد کردن و نادیده گرفتن بعضی سرفصل ها بعداً خیلی برایمان گران تمام می شود چون باعث می شود درس های آتی سخت تر شوند. و دیگر زمانی هم نخواهیم داشت که برای خواندن آنها برگردید.
نکته 40: همه شبیه هم نیستند. کسانی هستند که با تصویر بهتر یاد می گیرند و کسانی دیگر هستند که از طریق حس شنوایی یا لامسه بهتر یاد می گیرند. به اینها کیفیات گفته می شود. کیفیات اصلی سه بخش هستند، بصری، شنیداری و لامسه. در این نکته به شما می گوییم که شناختن کیفیت خودتان چطور به یادگیری شما کمک میکند.
اگر کیفیت اصلی خود را خوب بشناسیم خواهیم توانست تلاش هایمان را طوری سازماندهی کنیم که از این کیفیت بیشتری استفاده را بکنیم.
یک تست کوچک برای شناخت کیفیت برایمان عنوان میکنیم. اگر الان از ما بپرسم که دیروز صبح ساعت حدوداً 7 چکار می کردیم، احتمالاً چیزهای مختلفی به یادمان خواهد آمد. ببینیم چند تصویر بصری به ذهنمان خطور کرد، چند صدا شنیدیم و چه تجربه های حسی به خاطرمان می آید. اگر تصاویر بصری بیشتر از بقیه کیفیات بود ما فردی بصری هستیم. اگر حافظه ما بیشتر با صداها شکل گرفته باشد ما فردی شنیداری هستیم و اگر تجربیات لمسی بیشتر به خاطرمان بود در این کیفیت قوی تر هستیم.
اگر کیفیت شنیداری ما قوی بود می توانیم از ضبط کردن و گوش کردن به درس ها کمک بگیریم. همچنین با بحث کردن درمورد موضوع درس با دوستان یا استادمان می توانیم خیلی خوب یاد بگیریم. اگر حافظه ما بیشتر بصری باشد می توانیم از فیلم های آموزشی ویدئویی استفاده ببریم. و اگر کیفیت لمسی ما قوی تر باشد می توانیم با کمک دست ها به یادگیری خود کمک کنیم.
نکته 41: هیچوقت برای کمک گرفتن تردید نکنیم. از معلمین، دوستان و همکلاسیانمان کمک بگیریم. با بحث کردن با دیگران می توانیم بینش خود را نسبت به موضوع درس گسترش دهیم.
نکته 42: کاملاً درگیر فرایند یادگیری شویم و از آن لذت ببریم. ما دلایل قابل توجهی برای یاد گرفتن داریم. این دلیل باید هدف خود ما باشد نه خانواده، همسر یا دوستانمان.
نکته 43: به نمودارها و تصویر و جداول کتاب ها خوب دقت کنیم و از آنها ساده نگذریم. خیلی وقت ها نادیده گرفتن نمودارها باعث می شود درک موضوع برایمان غیرممکن شود. پس مراقب باشید مرتکب این اشتباه نشویم.
نکته 44: درصورت امکان نمودارها و جدول های خاص خودمان را در دفترچه مان برای هر درس رسم کنیم. این فرایند یادگیری را برایمان ساده تر می کند و باعث می شود بیشتر درگیر شویم.
نکته 45: به موضوع علاقه مند باشیم. برای علاقه مند شدن می توانیم این کارها را بکنیم. از زوایای مختلف به موضوع نگاه کنیم. کتاب ها و مجلات مرتبط دیگر را مطالعه کنیم. در جلسات، کنفرانس ها و سمینارهای مرتبط شرکت کنیم.
نکته 46: تمرین یادگرفتن چیزهای جدید را همیشه ادامه دهیم. هیچوقت حتی پس از اتمام دوران تحصیل دست از یاد گرفتن برنداریم. اینکار باعث می شود مغزمان همیشه آماده و قوی بماند.
نکته 47: اطرافمان را با افرادی پر کنیم که موفق تر و کارامدتر از ما هستند. وقت کمتری را با آدم هایی بگذرانیم که توانایی های کمتری نسبت به ما دارند.
نکته 48: وقتی می خواهیم یک موضوع جدید را برای یادگرفتن شروع کنیم ممکن است گستردگی موضوع ما را بترساند. اما این ترس با ایجاد هدف های مشخص و تلاش برای دست یافتن به آنها از بین می رود.
در اینگونه مواقع این استراتژی به ما کمک خواهد کرد: فقط روی خود موضوع تمرکز کنیم و به گستردگی آن فکر نکنیم. هرچه زمان بگذرد آشنایی ما با موضوع بیشتر می شود و کم کم در آن استاد می شویم.
نتیجه گیری
فقط کافی است این روش های معجزه آسا را پله پله دنبال کنید تا با تغییراتی شگفت آور در زندگی خود مواجه شوید.
- ۹۷/۰۴/۱۱
