زندگینامه پروفسور محمد تقی فاطمی – پدر علم ریاضی
بیوگرافی پروفسور محمد تقی فاطمی
در زندگی نامه پروفسور محمد تقی فاطمی اینگونه می خوانیم که ایشان را پدر علوم ریاضی نوین در ایران می دانند. پروفسور محمد تقی فاطمی در سال ۱۲۸۳ ه.ش در شهر اصفهان دیده به جهان گشود.
آدمی در هر شغل و مرتبه علمی که باشد، اگر الگویی راستین و نمونه ای در حد اعلا برای خود داشته باشد می تواند به آدمیت برسد.
همواره یکی از مهمترین مشاغل برای دانشجویان ریاضی شغل شریف معلمی است بی گمان خواندن سرگذشت نمونه های وارسته و برجسته معامی ریاضی برای ما دانشجویان ریاضی جالب، مهم، اثرگذار و بسیار لازم مینماید تلاش، تسلط، جئیت، تواضع، تعهد بالاترین صفاتی هستند که یک معلم شایسته است داشته باشد. این ویژگی ها در پروفسور محمد تقی فاطمی یکجا می توان دید.
تحصیلات رسمی و حرفه ای :
پروفسور محمد تقی فاطمی در ایام کودکی در منزل مشغول به تحصیل و فراگیری دروس فارسی، مقدمات عربی و دروس مذهبی بود. پروفسور محمد تقی فاطمی در سال 1295 تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس گلبهار و صارمیه به پایان رسانیده و در سال ۱۳۰۰ به خدمت اداره فرهنگ و معارف یزد در آمد. پروفسور محمد تقی فاطمی در سال 1305 موفق به کسب مدرک دیپلم در رشته علمی شد و پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه در سال 1306 برای تحصیل در رشته ریاضیات عازم فرانسه شد و پس از نگارش رساله تخصصی استعمال گروه ها در هندسه و کسب درجه پروفسوری ریاضیات از دانشسرای عالی پاریس به میهن بازگشت. پروفسور محمد تقی فاطمی در دانشسرای عالی تهران به تدریس علوم ریاضی و مکانیک استدلالی پرداخت و نخستین متخصص مکانیک تحلیلی کشورمان بود. پس از تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ پروفسور محمد تقی فاطمی در همان سال دانشکده فنی تهران را بنیان می نهد. بعدها در تاسیس دانشکده علوم نیز مشارکت می نماید و سالها در این دانشکده به تدریس می پردازد.
آثار پروفسور محمد تقی فاطمی
استاد پروفسور محمد تقی فاطمی با همکاری دوستانش ۲۶ جلد کتاب ریاضی در موضوعات جبر، هندسه، مثلثات و مکانیک استدلالی برای دانشگاهها و دبیرستانها تالیف و تدوین کرد.
مادر پروفسور محمد تقی فاطمی بانویی متدین و بسیار پایبند به شعائر مذهبی بود مادر پروفسور محمد تقی فاطمی قبل از آنکه ایشان از طرف وزارت جنگ با اولین دسته محصلین برای ادامه تحصیل به فرانسه اعزام شود از یک بانوی نایینی می خواهد تا قالیچه مخصوص نماز برای سید تقی ببافد. از قرار اطلاع پروفسور محمد تقی فاطمی که بیش از شش سال در پاریس اقامت داشته همیشه بر این قالیچه نماز گذارده است و هیچ گاه نمازی از او ترک نشده است. پروفسور محمد تقی فاطمی در دانشسرای عالی پاریس (اکول نورمال سوپریور) در رشته ریاضی تحصیلات عالی خود را به پایان رسانید و یکی از شاگردان ممتاز این رشته و تنها ایرانی فارغ التحصیل این مدرسه می باشد بطوریکه دولت فرانسه این موفقیت را به دولت ایران تبریک گفته است و …
مشاغل و سمتهای مورد تصدی:
پروفسور محمد تقی فاطمی پس از اتمام تحصیلات خود و بازگشت به ایران در دبیرستان نظام مشغول به کار شد و از سال 1313 در دانشسرای عالی تهران به تدریس علوم ریاضی و مکانیک استدلالی پرداخت. پروفسور محمد تقی فاطمی در سال 1316 به تدریس هندسه ترسیمی در دانشگاه فنی و همکاری با فرهنگسرای علوم زبان فارسی در وضع واژگان معادل برای اصطلاحات مکانیک مشغول بود. پروفسور فاطمی در سال 1347 از دانشگاه تهران بازنشسته و عازم مشهد شد و مدیریت گروه ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد را به عهده گرفت.
مراکزی که ایشان از بانیان آن به شمار می آیند : پس از تاسیس دانشگاه تهران در سال 1313 پروفسور محمد تقی فاطمی در همان سال دانشکده فنی تهران را بنیان نهاد. بعدها در تاسیس دانشکده علوم نیز مشارکت کرد.
پروفسور محمد تقی فاطمی در سال ۱۳۴۷ به خاطر عشق وافر به امام رضا(ع) عازم مشهد شد و به تدریس و مدیریت گروه ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد همت گماشت. پروفسور محمد تقی فاطمی در بیست و دومین کنفرانس ریاضی کشور در سال ۱۳۶۹ به عنوان استاد پیشکسوت ریاضیات ایران در قرن معاصر مورد تقدیر قرار گرفت.
سایر فعالیتها و برنامه های روزمره:
نخستین کتب درس ریاضی برای دانش آموزان توسط پروفسور محمد تقی فاطمی در سال 1318 تالیف و تدوین شد.
پروفسور محمد تقی فاطمی معلم همه معلمین ریاضی ایران، انسانی وارسته و پرتلاش بودند.
مرحوم پروفسور محمد تقی فاطمی از خادمان افتخاری حضرت رضا(ع) بود و بارها می گفت: ((خدمت به امام رضا(ع) از افتخارات من است)) این معلم بزرگ و پرتلاش سرانجام در پاییز سال ۱۳۷۴ به دیار باقی شتافت و در جوار محبوبش امام هشتم شیعیان (ع) به خاک سپرده شد.
از آن مرحوم سه پسر و دو دختر باقی مانده است. پسر بزرگ ایشان پروفسور سید محمدخان فاطمی از دانشمندان اختر فیزیک و ساکن آمریکاست که در سازمان فضایی ناسا خدمت می کند. دو فرزند دیگر استاد، یعنی دکتر سید محمود فاطمی داروساز و مهندس سید سعید فاطمی در ایران زندگی می کنند.
- ۹۶/۰۶/۰۹