زندگینامه مکرمه قنبری – نقاش
بانو مکرمه قنبری در سال ۱۳۰۷شمسی در روستای دریکنده بابل در استان مازندران به دنیا آمد. جوشش درونی او برای خلق تصاویر از همان زمان کودکی، به صورت بازی با گل و خاک خود را آشکار می ساخت اما او تا سن ۶۷ سالگی برای بیان احساسات خود از طریق نقاشی فعالیتی نکرد.
مکرمه قنبری وقتی ۱۵ سال داشت او را به کدخدای ده دادند. شوهرش پیش از او سه زن دیگر را به عقد خود درآورده بود. پس از فوت شوهر سرپرستی ۹ فرزند را برعهده گرفت و تا چند سال با خیاطی و قابلگی و آرایشگری و حتی مداحی روزگار می گذراند.
در این ایام میل هنری مکرمه قنبری از طریق دیگر کارهای هنری به ویژه آرایش عروس های دهکده بروز می یافت. رو آوردن بانو مکرمه قنبری به نقاشی از بیماری گاو مورد علاقه اش آغاز شد. او گاو محبوبی داشت که برای چراندن آن مجبور بود روزانه مسافت طولانی ای را بپیماید. پس از چندی بانو مکرمه قنبری بیمار شد و فرزندانش که نگران سلامتی مادر بودند بدون اطلاع قبلی او حیوان را فروختند. پس از آن زمان مکرمه قنبری بسیار غمگین شد و برای غلبه بر احساساتش به نقاشی پناه برد. او که حتی قادر به خواندن و نوشتن نبود، بدون هیچ گونه آموزش رسمی دست به نقاشی زد. مکرمه قنبری در خاطراتش چنین گفته: « به یاد دارم روزی از روی استیصال گاومان را فروختم. از ناراحتی گوشه ای نشسته بودم و فکر میکردم. چشمم به تکه سنگی افتاد به نظرم به شکل سر یک غاز آمد. آن را برداشتم و با رنگهای گیاهی رنگ کردم. درست مانند سر یک غاز بود. موقع ظهر آن را در یک ظرف سر بسته سر سفره گذاشتم. بچه ها وقتی در ظرف را برداشتند خیلی خندیدند. مدتها گذشت پسرم در نگارخانه بابل نزد آقای نصراللهی نقاشی یاد می گرفت. سر غاز را به ایشان نشان دادم. آقای نصراللهی به استعدادم پی برد و قلم و کاغذ و رنگ برایم تهیه کرد و من نقاشی را شروع کردم. می خواستم شعر بگویم ولی سواد نداشتم و نقاشی کردم.»
مکرمه قنبری اولین کارش را که پرتره ای از یک گاو بود، با گل و خاک روی سنگ نقاشی کرد. سپس تمام دیوارهای خانه، درها، کدوهای حلوایی و هر آنچه را می توانست به عنوان بوم نقاشی عمل کند، انباشته از طرح و رنگ کرد تا اینکه یکی از پسرانش در یکی از سفرهای ماهانه برای ملاقات مادر، از تهران برایش رنگ و کاغذ خرید.
اکنون تمام خانه اش مملو از نقاشی هایی است که هر کدام راوی داستان تلخ و شیرین زندگی او به ویژه ماجرای ازدواجش به شمار می آیند. بانو مکرمه همیشه به اینکه که چرا او را مجبور کردند در سن پایین همسر چهارم مردی میانسال شود، اعتراض می کرد.
نخستین نمایشگاه بانو مکرمه قنبری در سال ۱۳۷۴در گالری سیحون خانم معصومه سیحون بر پا شد و پس از آن هر ساله نمایشگاه هایی را در همان گالری برگزار کرد. هم چنین در سال ۱۳۸۴ نمایشگاهی از آثارش در لس انجلس بر پا شد. بانو قنبری در سال ۲۰۰۱ میلادی برای برپایی نمایشگاهی از آثارش به سوئد رفت و همان سال به عنوان زن سال سوئد برگزیده شد. کارشناسان هنری اروپا آثار او را با نقاشی های شاگال مقایسه می کنند. نمایشگاهی که در سوئد داشت با موفقیت بسیار روبرو شد. از او برای برگزاری نمایشگاه در آمریکا و انگلیس دعوت به عمل آمد. مکرمه قنبری علیرغم این که زندگی مادی سختی را می گذراند، ولی با پول جایزه ای که در سوئد به او داده شد برای تمامی اهالی روستای محل سکونتش سوغات خرید و با مقدار کمی از آن پول یک آتلیه کوچک ساخت و یک پارک کوچک و لب جاده تا منزلش را سنگ چین کرد و روی سنگها را نقاشی کرد. حسینیه کوچکی نیز ساخت و تمام دیوارهایش با نقاشی او منقوش است.
ابراهیم مختارى مستندساز نیز فیلمى از زندگى و آثار بانو مکرمه با عنوان «خاطرات و رویاها» ساخته که در چند جشنواره جهانى به نمایش درآمده است. این بانوى هنرمند فقید را اکنون جهانیان می شناسند. در بیش از ۱۷۰سایت گوناگون، بیوگرافى و آثار وى معرفى شده است.
بانو مکرمه قنبرى بر اثر عوارض ناشى از سکته مغزى سال آخر عمرش مدام تحت درمان بود و به دلیل دو سکته دیگر به حالت کما رفته بود، سرانجام ساعت ۳/۵ بامداد روز دوشنبه دوم آبان ماه ۱۳۸۴ در بیمارستان یحیى نژاد بابل درگذشت. پیکر او سوم آبان در بابل تشییع و در منزل شخصى و مسکونى اش به خاک سپرده شد. گویا پس از برگزارى مراسم ترحیم در بابل، مراسم بزرگداشتى براى این بانوی بزرگوار در تهران برگزار شد.
کمپانی فاکس امتیاز ساخت فیلمی از زندگی مکرمه قنبری نقاش ایرانی را خریداری کرد که بر اساس آن «مریل استریپ» نقش مکرمه را بازی می کند.
امیرعلی بلبلی، مدرس موسیقی و فرزند قنبری با تأیید این خبر و بنا بر آخرین مکاتبه با مسؤولان کمپانی فاکس گفت: «در حال حاضر داستان زندگی مادر جمع آوری شده و یکی از هنرمندان مطرح هالیوود در حال نوشتن سناریو است. این فیلم قرار است به کارگردانی اسی نیک نژاد، هنرمند ایرانی الاصل ساخته شود. مسؤولان کمپانی تمایل دارند در صورت صدور مجوز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فیلمبرداری را در روستای دریکنده آغاز کنند. در غیر این صورت آنها مجبورند فیلم را با بازسازی صحنه ها در هالیوود بسازند.» طبق آخرین نامهء رسیده از کمپانی فاکس، مریل استریپ بازی در این نقش را پذیرفته و در صورتی که اتفاق غیرمنتظره ای رخ ندهد، نقش به او واگذار می شود.
مسؤولان فاکس، هنگام برپایی نمایشگاهی از آثار مرحوم قنبری در لس آنجلس، با او آشنا شدند و همان زمان درخواست خود برای خریداری امتیاز ساخت فیلم از زندگی این هنرمند را اعلام کردند. اوایل بهار، پیش از مرگ این هنرمند با امضای قرارداد، امتیاز ساخت فیلم به کمپانی آمریکایی واگذار شد.
منبع : پرورش افکار
- ۹۶/۱۲/۱۲